Het laboratorium is veel meer dan een gebouw vol wetenschappelijke instrumenten; het is een plek waar geesten samenkomen om te innoveren, ontdekken en oplossingen te bedenken voor urgente problemen, zoals de COVID-19-pandemie heeft laten zien. Het ontwerpen van een laboratorium als een holistische werkplek die de dagelijkse behoeften van wetenschappers ondersteunt, is daarom net zo belangrijk als het ontwerpen van een laboratorium met de infrastructuur om geavanceerde technologie te ondersteunen. Marilee Lloyd, senior laboratoriumarchitect bij HED, sprak onlangs met Labcompare over wat zij de nieuwe Scientific Workplace noemt, een ontwerpkader voor laboratoria dat zich richt op het bevorderen van samenwerking en het creëren van een ruimte waar wetenschappers graag werken.
De wetenschappelijke werkplek is collaboratief
Grote wetenschappelijke innovatie zou vrijwel onmogelijk zijn zonder de vele individuen en groepen die samenwerken aan een gemeenschappelijk doel, waarbij elk zijn eigen ideeën, expertise en middelen inbrengt. Toch worden speciale labruimtes vaak gezien als geïsoleerd en afgescheiden van de rest van een faciliteit, deels vanwege de noodzaak om zeer gevoelige experimenten te bevatten. Hoewel delen van een lab fysiek afgesloten kunnen zijn, betekent dit niet dat ze afgesloten moeten zijn voor samenwerking. Door labs, kantoren en andere samenwerkingsruimtes te beschouwen als geïntegreerde onderdelen van hetzelfde geheel, kan de communicatie en het delen van ideeën aanzienlijk worden bevorderd. Een eenvoudig voorbeeld van hoe dit concept kan worden geïmplementeerd in labontwerp is de integratie van glazen verbindingen tussen lab en werkruimtes, wat zorgt voor een grotere zichtbaarheid en een betere verbinding tussen beide ruimtes.
"We denken na over zaken als het creëren van ruimte voor samenwerking, zelfs al is dat alleen in het lab, en het creëren van een kleine ruimte met ruimte voor een whiteboard of een stuk glas tussen de werkruimte en het lab, waar mensen op kunnen schrijven. Ook moeten er mogelijkheden zijn voor coördinatie en communicatie", aldus Lloyd.
Naast het integreren van samenwerkingselementen in en tussen de labruimtes, is het bevorderen van teamcoördinatie ook afhankelijk van het centraal positioneren van samenwerkingsruimtes, waar ze voor iedereen gemakkelijk toegankelijk zijn, en het groeperen van werkruimtes zodat collega's voldoende mogelijkheden hebben om met elkaar te communiceren. Een onderdeel hiervan is het analyseren van gegevens over de relaties tussen medewerkers binnen de organisatie.
"Het gaat erom te weten wie er binnen onderzoeksafdelingen naast elkaar zouden moeten zitten, zodat informatie en workflows geoptimaliseerd worden", legt Lloyd uit. "Een aantal jaren geleden werd er veel geïnvesteerd in het in kaart brengen van sociale netwerken, en dat betekent inzicht krijgen in wie er met wie verbonden is en van wie informatie nodig heeft binnen een bepaald bedrijf. Zo begin je verbanden te leggen tussen hoe deze mensen met elkaar omgaan, hoeveel interacties ze per week, per maand en per jaar hebben. Je krijgt een idee van welke afdeling of onderzoeksgroep naast wie zou moeten zitten om de efficiëntie te maximaliseren."
Een voorbeeld van hoe dit raamwerk door HED is geïmplementeerd, is het Integrative Bioscience Center aan de Wayne State University. Ongeveer 20% van de netto-oppervlakte van het centrum bestaat hier uit samenwerkings-, conferentie- en loungeruimtes.1 Het project benadrukte interdisciplinaire betrokkenheid met een gecentraliseerde communicatieruimte, werkruimtes gegroepeerd op 'thema' en het gebruik van glazen wanden om de visuele verbindingen tussen afdelingen te vergroten.2 Een ander voorbeeld is het Wacker Chemical Innovation Center & Regional HQ. Daar bevorderen transparant glas en grote aaneengesloten vloerplaten voor zowel open kantoor- als labruimtes een 'extravert ontwerp' dat flexibiliteit en mogelijkheden voor samenwerking biedt.
De wetenschappelijke werkplek is flexibel
Wetenschap is dynamisch en de behoeften van laboratoria veranderen voortdurend, met verbeterde methoden, nieuwe technologieën en groei binnen organisaties. De flexibiliteit om zowel langetermijn- als dagelijkse veranderingen te integreren, is een belangrijke kwaliteit in laboratoriumontwerp en een essentieel onderdeel van de moderne wetenschappelijke werkplek.
Bij het plannen van groei moeten laboratoria niet alleen rekening houden met de benodigde vierkante meters voor de toevoeging van nieuwe apparatuur, maar ook met de vraag of workflows en paden geoptimaliseerd zijn, zodat nieuwe installaties geen verstoringen veroorzaken. De integratie van meer verplaatsbare, aanpasbare en modulaire onderdelen biedt ook meer gemak en zorgt ervoor dat nieuwe projecten en elementen soepeler kunnen worden geïntegreerd.
"Er worden flexibele en aanpasbare systemen gebruikt, zodat ze hun omgeving tot op zekere hoogte kunnen aanpassen aan hun behoeften", aldus Lloyd. "Ze kunnen de hoogte van de werkbank veranderen. We gebruiken vaak verrijdbare kasten, zodat ze de kast naar wens kunnen verplaatsen. Ze kunnen de hoogte van de planken aanpassen aan een nieuw apparaat."
De wetenschappelijke werkplek is een plezierige plek om te werken
Het menselijke aspect van laboratoriumontwerp mag niet over het hoofd worden gezien. De wetenschappelijke werkplek kan worden gezien als een ervaring in plaats van een locatie of gebouw. De omgeving waarin wetenschappers urenlang werken, kan een grote invloed hebben op hun welzijn en productiviteit. Waar mogelijk kunnen elementen zoals daglicht en uitzicht een gezondere en aangenamere werkomgeving bevorderen.
"We zijn ons zeer bewust van zaken als biofiele elementen om ervoor te zorgen dat er, als we dat al kunnen, een verbinding is met de buitenwereld, zodat iemand, zelfs in het lab, bomen kan zien, de lucht kan zien", aldus Lloyd. "Dat is een van die zeer belangrijke dingen waar je in wetenschappelijke omgevingen vaak niet aan denkt."
Een andere overweging zijn voorzieningen, zoals ruimtes om te eten, te sporten en te douchen tijdens pauzes. Het verbeteren van de kwaliteit van de werkplekervaring beperkt zich niet alleen tot comfort en ontspanning – aspecten die medewerkers helpen hun werk beter te doen, kunnen ook worden meegenomen in het ontwerp van het lab. Naast samenwerking en flexibiliteit kunnen digitale connectiviteit en mogelijkheden voor toegang op afstand activiteiten ondersteunen, variërend van data-analyse en diermonitoring tot communicatie met teamleden. Door met medewerkers te praten over wat ze nodig hebben om hun dagelijkse ervaring te verbeteren, kan een holistische werkplek worden gecreëerd die haar medewerkers echt ondersteunt.
"Het is een gesprek over wat voor hen cruciaal is. Wat is hun kritieke pad? Waar besteden ze de meeste tijd aan? Wat zijn de dingen die hen frustreren?", aldus Lloyd.
Geplaatst op: 24 mei 2022